1. Giriş ve Eğitimin Amacı

Lojistik sektörü malzeme, ürün ve ekipmanların temininden teslimatına kadar tüm süreci kapsayan, yüksek koordinasyon ve dikkat gerektiren bir çalışma alanı. Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Lojistik Elemanı Eğitimi özellikle ağır yüklerin taşınması, depolanması, istiflenmesi ve sevkiyatının yapıldığı ortamlarda çalışan personelin iş sağlığı ve güvenliği bilincini artırmak, yasal yeterliliklerini kazandırmak ve iş kazalarını önlemek amacıyla hazırlanmış.

Eğitim lojistik faaliyetlerde görev alan personelin güvenli çalışma yöntemlerini öğrenmesini, ekipmanları doğru kullanmasını, taşıma zinciri boyunca oluşabilecek riskleri önceden fark ederek uygun önlemleri almasını hedefliyor. Böylece hem çalışan hem işletme güvenliği en üst seviyeye çıkarılıyor.

1. Yasal Dayanak

Bu eğitim programı şunlara dayanıyor:

• 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
• Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitimlerine Dair Yönetmelik
• 4857 Sayılı İş Kanunu
• ADR (Tehlikeli Malların Karayolu ile Taşınmasına İlişkin Avrupa Anlaşması)
• Depo, Elleçleme ve Taşıma Faaliyetlerine İlişkin Çalışma Yönetmelikleri

Eğitim Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından belirlenen “Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Mesleki Eğitim Zorunluluğu” kapsamındaki lojistik faaliyet alanlarında görev alan personel için zorunlu.

1. Hedef Kitle

Bu eğitim şunlar için:

• Depolama, sevkiyat, yükleme ve boşaltma işlerinde görev yapan personel
• Lojistik işletmelerinde çalışan depo sorumluları ve operatörler
• Nakliye, kargo, dağıtım ve taşıma sektörlerinde görev alan çalışanlar
• Malzeme taşıma, forklift veya transpalet kullanan personel
• Liman, antrepo, gümrük ve dağıtım merkezlerinde görev yapan işçiler

İşverenler ve iş güvenliği uzmanları da çalışanlarını denetleyebilmek adına bu eğitimin içeriğinden faydalanabiliyor.

1. Eğitimin Genel İçeriği

4.1. Lojistiğin Tanımı ve Önemi

• Lojistik faaliyetlerin üretim ve tedarik zincirindeki rolü
• Lojistik süreçlerin planlanması ve yönetimi
• Malzeme akışının organizasyonu
• Lojistikte verimlilik ve zaman yönetimi

4.2. Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerin Kapsamı

• Lojistik faaliyetlerinde risk oluşturan işler (yüksekten istifleme, kimyasal depolama, ağır yük taşıma)
• Tehlikeli maddelerin taşınması ve depolanmasında güvenlik kuralları
• ADR sınıfları ve tehlikeli madde etiketleri
• Patlayıcı, yanıcı, zehirli ve aşındırıcı madde taşımacılığında alınacak önlemler

4.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Bilinci

• Lojistik sektöründe sık görülen iş kazaları ve nedenleri
• Risk değerlendirmesi ve önleyici tedbirler
• Güvenli çalışma alanı düzeni ve ergonomik ilkeler
• Kişisel koruyucu donanımın (KKD) seçimi, kullanımı ve bakımı
• Acil durum yönetimi, yangın güvenliği ve tahliye prosedürleri

4.4. Yükleme, Boşaltma ve Depolama Teknikleri

• Yüklerin elle veya ekipmanla taşınmasında uygulanacak güvenlik kuralları
• Forklift, transpalet, vinç ve kaldırma ekipmanlarının güvenli kullanımı
• Ağırlık merkezinin hesaplanması, dengesiz yüklerin oluşturduğu riskler
• İstifleme teknikleri, raf sistemleri ve depolama alanı güvenliği
• Zemin yapısı, taşıma yolları ve işaretlemelerin önemi

4.5. Taşıma ve Sevkiyat Güvenliği

• Taşıma öncesi yük kontrolü ve dengeleme
• Araca yükleme planı hazırlama ve yük sabitleme teknikleri
• Taşıma belgeleri, sevk irsaliyeleri ve ADR evrak düzeni
• Taşıma sırasında hız, mesafe, iklim ve zemin koşullarına göre önlemler
• Boşaltma sırasında çevre ve personel güvenliğini sağlama

4.6. Çevre ve Atık Yönetimi

• Lojistik faaliyetlerinin çevresel etkileri
• Tehlikeli atıkların ayrıştırılması, taşınması ve bertarafı
• Çevre mevzuatı ve sürdürülebilir lojistik yaklaşımları
• Enerji verimliliği, karbon ayak izi azaltma yöntemleri

4.7. İletişim, Ekip Çalışması ve Disiplin

• Lojistik zincirinde ekipler arası iletişimin önemi
• Görev dağılımı ve iş disiplini
• İş kazalarında doğru iletişim ve raporlama kültürü
• Müşteri ve yöneticilerle etkili iletişim yöntemleri

4.8. Acil Durum ve İlkyardım Bilinci

• Kaza anında yapılması gereken ilk müdahaleler
• Yaralanma, ezilme, düşme, kimyasal temas durumlarında temel ilk yardım
• Yangın, sızıntı, devrilme gibi durumlarda doğru tahliye ve bildirim yöntemleri

1. İş Ekipmanlarının Güvenli Kullanımı

Lojistik elemanları iş sırasında çeşitli mekanik ve elektrikli ekipmanlarla çalışıyorlar. Bu nedenle şu konulara özel vurgu yapılıyor:

• Forklift, vinç, konveyör, transpalet, paletli taşıyıcıların güvenli kullanımı
• Ekipman bakım ve periyodik kontrol prosedürleri
• Operatör güvenliği, sinyalizasyon ve işaret sistemi
• Elektrikli ekipmanlarda topraklama, kaçak akım ve yangın riski yönetimi

1. Öğrenme Çıktıları

Eğitim sonunda katılımcılar:

• Lojistik faaliyetlerinin risklerini tanır ve uygun önlemleri alabilir
• Taşıma, depolama ve yükleme süreçlerinde iş güvenliği kurallarını uygular
• Ekipmanları güvenli biçimde kullanabilir
• Tehlikeli madde taşıma ve depolama esaslarını bilir
• Acil durum ve ilkyardım prosedürlerinde bilinçli davranır
• Lojistik süreçlerinde verimlilik, disiplin ve çevre bilincine sahip olur

1. Değerlendirme ve Belgelendirme

Eğitim sonunda katılımcılar teorik ve uygulamalı sınavlara tabi tutuluyor. Başarılı olanlara “Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Lojistik Elemanı Eğitimi Katılım Belgesi” veriliyor. Bu belge 6331 Sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik gereğince tehlikeli işlerde çalıştırılacak personel için yasal zorunluluk.

1. Sonuç

Lojistik sektörü işletmelerin can damarı konumunda. Ancak tehlikeli işlerin yoğunluğu, ağır yükler, mekanik ekipmanlar ve sürekli hareketlilik nedeniyle bu alanda iş kazası riski oldukça yüksek. Bu eğitim “önce güvenlik” anlayışıyla hazırlanmış olup çalışanlara sadece bilgi değil, aynı zamanda güvenli davranış alışkanlıkları kazandırmayı amaçlıyor.

Katılımcılar bu program sayesinde hem mesleki yeterlilik kazanıyor hem de iş güvenliği kültürünü içselleştirerek sektörün daha bilinçli, verimli ve güvenli hale gelmesine katkı sağlıyor.