Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Sokak Süpürme Aracı Operatörlüğü Eğitimi
Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Sokak Süpürme Aracı Operatörlüğü Eğitimi – Ders Açıklaması
Eğitimin Amacı
Bu eğitimin amacı, şehir temizliği, çevre yönetimi ve yol bakım hizmetlerinde görev alan sokak süpürme aracı operatörlerinin, bu araçları güvenli, verimli ve çevreye duyarlı biçimde kullanabilmelerini sağlamaktır.
Katılımcılara; süpürme aracının teknik yapısı, çalışma prensipleri, bakım-onarım esasları ve iş sağlığı ve güvenliği kuralları hakkında kapsamlı bilgi ve beceri kazandırmak hedeflenir.
Süpürme araçları; mekanik, vakumlu, fırçalı veya kombine sistemlerle çalıştığından, operatörün makine kontrolü, trafik güvenliği, bakım sorumluluğu ve çevresel farkındalığı bu eğitimle güçlendirilir.
Eğitimin Kapsamı
Eğitim, sokak süpürme araçlarının kullanımı sırasında karşılaşılabilecek tüm operasyonel ve güvenlik durumlarını kapsar. Ana konular şunlardır:
- Sokak süpürme araçlarının sınıfları, donanımları ve çalışma prensipleri
- Mekanik ve vakumlu süpürme sistemlerinin farkları
- Su püskürtme, fırça ve vakum sistemlerinin koordineli kullanımı
- Motor, hidrolik, elektrik ve vakum sistemlerinin tanıtımı
- Günlük bakım, yakıt ikmali, yağlama ve arıza tespiti
- Trafik kuralları, saha düzeni ve çalışma planı
- Gürültü, toz, egzoz ve çevre kirliliği kontrolü
- Kişisel koruyucu donanım (KKD) kullanımı
- İş kazaları, devrilme, mekanik sıkışma ve yangın riskleri
- Acil durum planları ve ilk yardım prosedürleri
Hedef Kitle
- Belediyeler, temizlik şirketleri ve özel sektörde görev yapan süpürme aracı operatörleri
- Çevre ve temizlik hizmetleri birimlerinde görevli şoförler ve bakım personeli
- Araç bakım teknisyenleri ve garaj amirleri
- İş güvenliği uzmanları ve saha yöneticileri
Mevzuat ve Standart Dayanakları
Eğitim, aşağıdaki yasal ve teknik düzenlemelere uygun olarak hazırlanmıştır:
- 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
- Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Çalıştırılacakların Mesleki Eğitim Yönetmeliği
- İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
- Kara Ulaştırması Yönetmeliği
- Karayolları Trafik Kanunu ve Yönetmeliği
- Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)
- TS EN 15429 – Süpürme araçları güvenlik ve performans standartları
Öğrenme Çıktıları
Katılımcılar eğitim sonunda:
- Sokak süpürme araçlarının çalışma prensibini ve temel bileşenlerini tanımlar.
- Aracı çalıştırmadan önce yapılması gereken günlük kontrolleri ve güvenlik testlerini uygular.
- Süpürme sırasında fırça, vakum ve su sistemlerini doğru sırayla ve verimli biçimde kullanır.
- Farklı zemin koşullarında (asfalt, parke, toprak yol) uygun hız ve fırça ayarını yapar.
- Egzoz, toz, gürültü ve atık boşaltma işlemlerinde çevre yönetimi ilkelerine uyar.
- Yakıt, yağ ve su sistemlerinde oluşabilecek kaçakları tespit eder ve bildirir.
- Trafik içinde, yaya alanlarında veya dar sokaklarda güvenli manevra yapar.
- Acil durumlarda (yangın, devrilme, mekanik arıza, toz sızıntısı) doğru müdahale adımlarını uygular.
- Kişisel koruyucu donanım ve uyarı levhalarını doğru kullanır.
- Günlük iş raporu ve araç bakım formunu doğru biçimde doldurur.
Eğitim Modülleri
- İş Sağlığı ve Güvenliği Temelleri
- Temizlik hizmetlerinde genel riskler
- Gürültü, toz ve egzoz gazlarının sağlık üzerindeki etkileri
- KKD kullanımı (kulaklık, maske, eldiven, reflektif yelek vb.)
- Araç üzerinde ve çevresinde güvenli hareket kuralları
- İlk yardım ve acil durum prosedürleri
- Sokak Süpürme Araçlarının Tanıtımı
- Araç türleri: mekanik, vakumlu, kombine
- Fırça sistemleri, vakum fanı, su deposu, çöp haznesi, kontrol paneli
- Motor, hidrolik ve elektrik sistemlerinin temel işlevleri
- Operasyon Öncesi Hazırlık
- Yakıt, yağ, su ve hidrolik sıvı kontrolü
- Lastik basıncı, fren, far, sinyal ve ikaz sistemlerinin kontrolü
- Süpürme alanının incelenmesi, risk analizi ve uyarı levhası yerleştirme
- Saha Uygulaması ve Güvenli Kullanım
- Fırça hızları, su püskürtme oranları ve vakum gücü ayarları
- Yokuşta çalışma, viraj ve dar alan manevraları
- Trafik işaretleri, hız limitleri ve yaya güvenliği
- Atık haznesinin boşaltılması ve temizlik sonrası bakımı
- Arıza Tespiti, Bakım ve Onarım
- Günlük, haftalık ve periyodik bakım adımları
- Fırça aşınması, vakum tıkanması ve su sistemlerinde kaçak tespiti
- Motor arızaları, hidrolik basınç düşmesi ve akü bakımı
- Arıza kayıt ve bildirim formlarının doldurulması
- Çevre Yönetimi ve Sürdürülebilirlik
- Gürültü, egzoz ve toz emisyonu kontrolü
- Atık boşaltma noktaları ve çevre mevzuatına uygunluk
- Yakıt tasarrufu ve enerji verimliliği
- Çevre bilinci ve toplumsal sorumluluk
Uygulamalı Çalışmalar
- Günlük araç kontrolü ve bakım kontrol listesi uygulaması
- Fırça ve vakum sisteminin çalıştırılması ve ayarlarının yapılması
- Trafik içinde süpürme uygulaması simülasyonu
- Atık boşaltma ve temizlik sonrası park etme senaryosu
- Acil durum (yangın, devrilme, mekanik arıza) tatbikatı
Değerlendirme ve Belgelendirme
- Teorik sınav: Araç yapısı, İSG kuralları, trafik güvenliği
- Uygulamalı sınav: Aracın doğru çalıştırılması, süpürme tekniği, bakım uygulaması
- Performans değerlendirmesi: Güvenli sürüş, KKD kullanımı, saha disiplini
Başarılı olan katılımcılara “Tehlikeli ve Çok Tehlikeli İşlerde Sokak Süpürme Aracı Operatörlüğü Eğitimi Sertifikası” verilir.
Beklenen Kazanımlar
Eğitimi başarıyla tamamlayan katılımcılar:
- Süpürme araçlarını güvenli, ekonomik ve çevre dostu şekilde kullanır.
- İş kazalarını, devrilme ve sıkışma risklerini minimize eder.
- Günlük bakım ve kontrol görevlerini düzenli yerine getirir.
- Şehir temizliğinde verimlilik ve kalite standartlarını artırır.
- Trafik içinde diğer araç ve yayalarla koordineli, dikkatli ve kurallı çalışır.
